Seçim sürecinin en tartışmalı bahislerinden biri de Emek ve Özgürlük İttifakı’ndaki ‘ortak liste’ polemiğiydi. İttifakın bileşenlerinden Türkiye Emekçi Partisi’nin (TİP) ittifak çatısı altında kendi logosu ve adaylarıyla seçime girme kararının yol açtığı kriz çözüldü lakin tartışma bitmedi.
14 Mayıs’taki seçimlerden evvel TİP’in Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi listesinden seçime girmesi gerektiğini savunanlar, seçim sonuçlarından sonra da “Kendi logonuzla girme ısrarınız, ittifaka milletvekili kaybettirdi” eleştirisini yöneltti. Yaşanan tansiyon seçim çalışmalarına ve sandığa yansımadı tahminen ancak ittifakın devamlılığı sorgulanır hale geldi.
Yaşananlar, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) tutuklu eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın da gündemindeydi. Demirtaş’ın etkin politikayı bıraktığını ilan ettiği söyleşide sıraladığı tenkitlerden TİP de nasibini aldı.
Tartışmanın TİP tarafı ise ittifaka milletvekili kaybettirmedikleri görüşünde. Süreci Gazete Duvar’dan Can Bursalı’ya değerlendiren TİP Genel Başkanı Erkan Baş, tartışmalara itidalli yaklaştı.
“DOSTLARIMLA YÜZ YÜZE TARTIŞMAYI TERCİH EDERİM”
Baş’ın seçim sürecine ait tespitlerinden biri de seçim barajıyla ilgili. Geçen yıl Seçim Kanunu’nda yapılan değişiklikle barajın yüzde 10’dan yüzde 7’ye düşürülmesi, Erkan Baş’a nazaran HDP’ye yönelik bir ataktı. Kendi tabiriyle ‘dayanışma oylarının’ HDP’ye gitmesinin önünü kesmek için bu atılımın yapıldığını söyleyen TİP lideri, özeleştiri yapıp Emek ve Özgürlük İttifakı olarak bu atılıma karşılık veremediklerini belirtti.
TİP Genel Merkezi’nde yaptığımız söyleşide, Demirtaş’ın kelamlarına basın üzerinden karşılık vermeyeceğini söyleyen Erkan Baş, seçimden evvel Selahattin Demirtaş, Gültan Kışanak ve Figen Yüksekdağ’ı tutuldukları hapishanelerde ziyaret ettiğini anlatıp “Dostlarımla yüz yüze tartışmayı tercih ederim” diyor.
Kendisine atfedilen “Kürtlerle yan yana durmazsak oy alabileceğimiz kısımlar var” kelamlarını söylemediğini lisana getirip “Kürtlerle yan yanayız, tıpkı ittifakın içindeyiz” diyen Erkan Baş, “İttifakın lehine milletvekili çıkartabileceğimiz iki bölgede YSP lehine seçimden çekildik. Sonuç net; girseydik vekil çıkartıyorduk” tabirlerini de kullandı.
Baş’ın mevzuyla ilgili tabirleri şöyle:
Aldığınız oy beklentilerinizi karşıladı mı?
Tabii ki daha fazlasını almak isterdik. Lakin gayelerimiz açısından baktığımızda ve yalnızca ülkenin yarısında pusulada TİP seçeneğinin olduğunu düşündüğümüzde maksadımıza ve seçime gireceğimiz yerler katılaştıktan sonraki beklentimize çok yaklaştık. Tabelada görünen 1 milyona yakın oy ve yüzde 1,76’lık oran 87 seçim bölgesine yansıtıldığında bu görülecektir. Buna bir de seçim sistemindeki değişiklik, siyasal sürecinde ortaya çıkan ek sıkıntıları falan eklediğimizde istediğimize yakın bir sonuç aldığımızı söyleyebilirim. HDP geleneğini diğer bir düzlemde konuşmak üzere söyleyeyim, son 60 yılda bu orana ulaşan ilk sosyalist parti oldu TİP. Seçim sonuçları ne olursa olsun, bunun göz arkası edilmemesi gerekir. Bu özel olarak TİP için değil tüm sosyalistler için son derece kıymetli bir gelişme.
Kendimize dair hüznümüz çok az farkla İstanbul’da bir vekil daha, İzmir’de ve Antalya’da vekil çıkartma imkânını kaçırmış olmamız. Kelamda “stratejik oy” ismi altında halkın kaygılarını yanlış yönlendiren ve herhalde en fazla TİP’i amaç alan manipülasyonun sonucunda 3 vekillik kaybettik.
Tekrar edeyim, bunu kâfi görmüyoruz. Hele Türkiye’nin muhtaçlıkları açısından baktığımızda, işçilere dönük yıllardır süren ve muhtemelen ağırlaşarak devam edecek taarruzlar düşünüldüğünde bununla yetinmek mümkün değil. Daha düzgününü yapmak zorundayız fakat bunun mümkün olduğunu da gösteren bir sonuç olarak kıymetlendiriyoruz.
‘TİP NEREDE VEKİL KAYBETTİRMİŞ, ÖRNEĞİ YOK’
HDP, TİP ve öbür dört bileşenin kurduğu ittifakta da bir kriz yaşandı ve bu aşıldı. Bu süreçte sizin HDP’ye teklifiniz ne idi? Sizin teklifiniz ittifaka ne kazandırıyordu?
Seçim sürecinde olabildiğince ittifakın iç tartışmalarını kamuoyu önünde yapmamaya dair bir uğraş içerisinde olduk. Kimi yurttaşlarımızın, dostlarımızın haklı korkuları, tenkitleri, teklifleri oldu; bunların hepsinin başımızın üzerinde yeri var. Seçim sürecinde de olabildiğince bunlara kulak vermeye, dinlemeye, anlamaya, varsa eksiğimiz kusurumuzu kapatmaya çabaladık. Bundan sonra da bu türlü devam edecek. Bir eksiklik varsa, bir yanlış varsa, bir kusur varsa bunları telafi etmek için üzerimize düşen her şeyi yaparız. Lakin seçim devrinde bilhassa bu tartışmalara girmemek için konuşmadık, bu ittifakı paralize etmek, bozmak için şuurlu olarak sürdürülen kimi çalışmalar olduğunu da söylemem gerekiyor ve bunlara cevap vermemeye karar vermiştik.
Şimdi, artık seçim bittiğine nazaran yalnızca örnek olsun diye bize atfedilen lakin bize ilişkin olmayan görüşlere dair birkaç şey söyleyeyim.
Birincisi, Türkiye İşçi Partisi olarak hiçbir vakit ülkenin tamamında farklı listelerle seçime girelim demedik. Bizim önerdiğimiz şey tek tek bütün vilayetleri, bölgeleri konuşmak ve burada en yanlışsız ne ise bunu yapmaktı. Açık söyleyeyim, bu durumda pek çok vilayette, çoğunlukla Yeşil Sol Parti’nin listelerinden girilmesi gerekecekti ve bunu görerek önermiştik. Ancak kimi vilayetlerde her iki partinin girmesi daha az sayıdaki kimi vilayetlerde ise yalnızca TİP listesinden girmek bizim çalışmalarımıza nazaran daha makul görünüyordu. Tekliflerimizi, temel olarak bu doğrultuda yaptık. Bunu ferah ferah konuşmak, datalar ile, örgütlerimizden ve halktan aldığımız değerlendirmeler ile tartışmak gerekirdi. Bizim teklifimiz buydu. HDP üzerindeki kapatma tehlikesi ve bir ölçü da şuurlu manipülasyonlarla oluşan kamuoyu basıncı nedeniyle bu tartışmaları sağlıklı yürütmeyi başaramadık. Artık sorsanız pek çok insan hala “Türkiye İşçi Partisi başka listelerde girme konusunda kırmızı çizgi çekti ve buradan esnemedi” diye anlatıyor yahut bu türlü hatırlıyor. Net söylüyorum hiçbir etapta bunu söylemedik.
Her yereli özel kıymetlendirmek gerektiğini söz ettik. Artık bugün baktığınızda tekrar ezberden ‘Şu kadar vekil kaybettirdi’ diye konuşuluyor. Bunların hiçbirisinin gerçekliği yok. Bakın ‘TİP şu kadar vekil kaybettirdi’ diye yazan çizen rastgele birisine gidin sorun. Nerede? Hangi vilayet, hangi bölgede bu vekil kaybettirilmiş? Yok bu türlü bir örnek. Tahminen bir iki yer için tartışılabilir lakin kesin bu türlü olacaktı denilemiyor, lakin birtakım merkezlerin ürettiğinden hiç kuşku duymadığımız palavralar süratle yayılıyor ve maalesef gerçeğin yerini alabiliyor. Lakin bakın ben tersten söylüyorum: Biz İstanbul, İzmir ve Antalya’da kıl hissesi diye tabir edilen 3 vekillik kaybettik. Bu 3 vekilliğin 2’si AKP’ye gitti. Yani TİP’e dönük o baskının yarattığı sonuç iktidarın 2 vekil daha kazanması manasına geldi. Artık, sayılar önümüzde; mesela Ankara 1. Bölge’de TİP’ten girilmiş olsa bir vekil kazanılacağını söyledik, hatta CHP’nin listesinden sonra tahminen 2 bile olurdu diyen ne kadar çok insan var değil mi? Örneğin TİP Ankara’da girmiş olsaydı, HDP’ye vekil kaybettirdiğimiz söylenecekti. Örneğin Muğla’da Türkiye Personel Partisi’nden girilebilir diye önermiştik ve sonuca bakalım, Türkiye Emekçi Partisi’nden girilseydi Muğla’da yarattığımız sinerji ile bir arada bir vekillik kazanmak mümkün olabilirdi. Hatay ortada… Her yere bu gözle bir daha baktığında yanlış düşünenler üzülüyordur, ama bilerek ve isteyerek sürece ziyan vermek isteyenler ise maalesef keyifli.
Üstelik zıddı olsaydı, yani TİP Yeşil Sol Parti listelerinden seçime girseydi, bugün bizi suçlayan, ittifakımızı bozmak için o palavra tezleri üretenler, büyük ihtimalle şöyle söyleyecekti: “TİP hiç oyu olmamasına karşın hakkı olmayan vekillikler kazandı.” Bu palavralara teslim olmamak gerekir.
Söylediğimiz şeylerden biri buydu. Artık tersten bakalım, bizim seçime girmediğimiz, ittifakımız lehine çekildiğimiz yerlerde somut bir muvaffakiyet elde edilebildi mi? Ankara 1. Bölge’de TİP seçime girmedi. Elimizdeki vekillik kaybedildi. Bunun sorumlusu herhalde Türkiye İşçi Partisi değil. Aydın’da kazanmak istiyorduk, girmedi Türkiye Personel Partisi. Kazanamadık. Bursa’da Türkiye İşçi Partisi bir bölgede girmedi. Kazanamadık. Dolayısı ile Türkiye Emekçi Partisi’nin seçimden evvel araştırmalar ile kendi çalışmaları ile sunduğu teklifte rastgele bir yanlışlık olmadığını söyleyebilirim.
‘SEÇİM BARAJI HDP’NİN OYLARINA YÖNELİK BİR OPERASYONDU’
Mesela ittifakın en çok milletvekili çıkardığı kent olan İstanbul’a yönelik örneğiniz neydi?
İstanbul’da bölge paylaşımı yapılabilirdi. İstenildikten, sağlıklı bir tabanda tartışıldıktan sonra kesinlikle her yer için bir yol bulunurdu. Bakın burada temelde kamuoyunun manipüle edildiği bir sıkıntı var. Barajın yüzde 10’dan yüzde 7’ye çekilmesi HDP’nin oylarını düşürmeye yönelik bir operasyondu. Hatırlayın bu birinci gündeme geldiğinde ‘çokbilmiş’ arkadaşlar MHP’nin baraj sorunu olduğu için barajın yüzde 10’dan 7’ye indirildiğini söyledi. Halbuki MHP’nin ittifak içinde bir baraj sorunu yok. Yani baraj sorunu yaşaması için MHP’nin ittifaktan ayrılması lazım. AKP MHP’yi benden ayrılabilirsin, özgürce hareket edebilirsin diyecek bir seçenek sunmayacağına nazaran oradaki temel motivasyon HDP’nin oylarını düşürmekti. HDP’yi yalnızlaştırmaktı, bizim buna karşı teklifimiz Emek ve Özgürlük İttifakı’nı daha güçlü, daha yaygın, daha örgütlü hale getirerek bu oyunu bozmak üzere de geliştirilmiş bir teklifti. Bütün zorlamalara karşın HDP ile, başka dost güçlerimizle bu ittifakı sürdürmemiz tekrar de kıymetlidir.