MERSİN – Türkiye, Avrupa’dan Afrika’ya göçen leylekler, küçük akbaba, şah kartal, arı şahini, turna, pelikan üzere tipler için bir dinlenme tesisi vazifesi görüyor. Sonbahar aylarının yaklaşmasıyla bir arada Türkiye’nin pek çok kentinde gökyüzünde sürüler halinde gezinen leylekler görülmeye başladı. Bu kentlerden bir tanesi de Mersin. Bu günlerde Mersin’de küçük bir dinlenme molası veren leylekler, kent halkının ilgisini de üzerine topladı.
Leyleklerin Avrupa’dan Afrika’ya göçü Ağustos ayının birinci haftasında başlarken Ekim ayının birinci haftasına kadar devam edecek. Gündüzleri uçabildikleri kadar uzak uzaklıklara uçan kuşlar, güneşin batmasıyla birlikte ormanlardaki ağaçlara, elektrik direklerine tünüyor. Günde 200 kilometreye yakın yol kateden leylekler, karadan yansıyan ısı dalgasını kullandıkları için seyahat boyunca kara geçişlerini kullanıyor. Anadolu toprakları bu nedenle büyük değer taşıyor. İstanbul’dan Anadolu topraklarına geçen leylekler, Mersin’inde mola verdikten sonra İskenderun Körfezi’ne geçiyor, Amanos Dağlarının doruklarından Rifat Vadisi’nde süzülüyor. Leylekler, burada verdikleri molanın akabinde Afrika topraklarına geçerek, Nil Irmağı boyunca yollarına devam ediyor.
Mersin Büyükşehir Belediyesi (MBB) Kent Kurulu ve Tabiat Derneği, 3 yıldır “Süzülerek Uçan Kuşların Göçü” aktifliği düzenleyerek, Mersin halkına kuşları yakından görme imkanı sunuyor. Bu yıl Girit göçmenlerinin yaşadığı Melemez Köyü’nde yapılan aktiflik ise küçük bir şenlik havasında geçti. Girit kültürüne has ekşi mayalı ekmeklerin, böreklerin, mezelerin sunumu ile başlayan aktiflik, kuş müşahedesi ile sürdürüldü.
216 ELEKTRİK DİREĞİ İZOLE EDİLDİ: LEYLEKLER İÇİN İNANÇLI BÖLGE
Melemez köyünde başlayan aktiflik, daha sonrasında bölgeye yakın ve kuşların konakladığı ormanda devam etti. Aktifliğin bu bölgede sürdürülmesinin bir diğer nedeni daha var. 20 yıldır kuş gözlemciliği ile uğraşan Tabiat Derneği üyeleri, 2020-2021 yılları ortasında Avrupa’dan Afrika’ya göç eden kuşların göç yollarını araştırırken bu bölgede 30 tane meyyit leylekle karşılaşıyor. Tabiat Derneği, karşılaştıkları bu tablo karşısında Toroslar Elektrik Anonim Şirketleri ile bağlantıya geçiyor ve bölgede bulunan 41 elektrik çizgisini acil olarak izole ettiriyor. Leylekler göç ederken ölmesin diye yapılan bu çalışma başarılı olunca Tabiat Derneği ve Toroslar Elektrik A.Ş. ortasında bir protokol imzalanarak Çukurova’nın tamamında 216 elektrik direği izole ediliyor. Bu protokolün akabinde 3 yıl geçerken Afrika’ya göç eden leylekler bölgede inançlı bir formda konaklamaya devam ediyor.
20 yıldır kuş gözlemciliği ile uğraşan Tabiat Derneği Mersin Bölge Sorumlusu Turan Çetin, Türkiye’de birinci kez Mersin’de uzun kanatlı kuşların göç yolları üzerinde bulunan uzun bir elektrik sınırının büsbütün izole edildiğini söylüyor. Çetin, Mersin’deki uğraşın Türkiye’nin tamamında yaygınlaşmasını umuyor.
GİRİT GÖÇMENİ FATMA TEYZE: TAHMİNEN GİDEMEDİĞİM CET TOPRAKLARINA GİDİYORLARDIR
1789 yılında Girit’ten göç eden Melemez Köylüleri için de leyleklerin göçü daha farklı bir mana taşıyor. Fatma Özkan için göç eden leylekler, gidip de göremediği cet topraklarını gören kuşlar demek. Kuşları gördükçe memnun oluğunu söyleyen Fatma Teyze, “Ne hoş her yere uçuyorlar. Kim bilir tahminen de benim gidemediğim cet topraklarıma gidiyorlar, oraları görüyorlardır. Onların kanatları var uçuyorlar, bizim yok ki uçup görelim. Ben de gitmeyi, oraları görmeyi çok isterim lakin gidemiyoruz işte” diyor.
‘MECBUREN ÇÖPLÜĞE GELİYORLAR’
Leyleklerin konakladığı bölgede, MBB tarafından geri dönüşüm gayesiyle kurulan ve evsel atıkların toplandığı Katı Atık Depolama Tesisi bulunuyor. Leylekler de gün içinde burada bulunan yiyeceklerden beslenip, geceleri etrafta bulunan ormana tünüyor. Bu durum, haliyle aktifliğe katılanlara sık sık “Neden çöplerin içinde konaklıyorlar” sorusunu sorduruyor. Tabiat Derneği Mersin Bölge Sorumlusu Turan Çetin, bu soruyu “Akan dereler hapsedildi, ağaçlar kesildi, bu hayvanlar mecburen bu çöplüğe geliyorlar. Habitat kayboldu” diyerek cevaplıyor.