Elâzığ’ın Maden ilçesinde, Cengiz Holding’in yer altı bakır madeni projesi için büyük bir alan planlandı. Proje kapsamında şahıs toprakları, köy meraları, ormanlık alanlar ve tarım yerleri etkilendi. Madenli vatandaşlar, bölgedeki değişimlere reaksiyonlu. Bir Madenli, “Cengiz demek devlet demek. O istedi, köy meraları bir anda hazine toprağı oldu,” ifadelerini kullandı.
“Bizi de yerlerimizden edip Maden’in tamamını mı teslim etmek istiyorlar?”
Evrensel’den Özkan Zülfikar‘ın haberine nazaran, Madenli vatandaşlar, topraklarının hazine toprağına dönüştürülmesi ve madencilik faaliyetleri konusunda önemli telaşlar taşıyor. Geçmişte zelzele mazeretiyle ilçenin taşınması üzere bahisler gündeme gelmişti. Artık ise hak sahiplerine, belirlenen bir bedel karşılığında topraklarını terk etmeleri teklif ediliyor. Bir dükkan sahibi, “Benim dükkana belirlenen 350 bin lira üzere komik bir sayı. Bu ölçü nasıl belirlendi bilmiyorum,” dedi ve ekledi: “Bizi de yerlerimizden edip Maden’in tamamını mı teslim etmek istiyorlar?”
İşsizlik ve iş olanakları
Maden’de doğup büyüyen gençler, iş imkanları nedeniyle büyük kentlere göç ediyor. “Maden’de kalsaydım, tek iş olanaklarım maden ocaklarında işe girmek olurdu,” diyen bir genç, Maden’de iş imkanlarının kısıtlı olduğunu tabir etti. Madende çalışmak isteyen gençlerin, çoğunlukla emekli askeri işçi olan personellerle rekabet etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.
Toplumsal ve çevresel etkiler
Eski bir muhtar, projenin toplumsal ve çevresel tesirlerine dikkat çekiyor: “Ağabey, ismimiz geçmesin ne olur ne olmaz. İşimiz düşer, yapmazlar, bize zıt masraflar. Köy meraları, topraklar gitti, orman gidecek.” Ayrıyeten, projeyle ilgili flotasyon sürecinden kaynaklı toprak işlemeleri ve kullanılacak kimyasalların çevresel bir risk oluşturduğu vurgulanıyor.
Madenlilerin, madencilik projeleri karşısında karışık hisler içinde olduğu ve kimilerinin iş imkanı sağlayacağı umuduyla projeyi desteklediği, fakat çoğunluğun projenin çevresel ve toplumsal ziyanları konusunda önemli kaygılar taşıdığı belirtiliyor.