6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen zelzeleler bölgedeki kentleri ekonomik olarak da makus etkiledi. Yalnızca Gaziantep’te 1182 fabrikada oluşan hasarın maliyeti 422 milyon TL iken, İskenderun Limanı’ndaki yangın kaynaklı ham unsur ziyanının ise 500 milyon doları bulduğu iddia ediliyor.
Bölgedeki esnaf ve sanayi odalarının liderleri yaşadıkları kaybı Sözcü’den Gamze Bal’a anlattı. İşte oda liderlerinin anlattıkları ?
Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, kentte 5 bin 100’ün üzerinde imalat yapan firma olduğunu, bu firmaların 1182’si ile görüşebildiklerini ve bu fabrikalarda sarsıntı kaynaklı oluşan hasarın 422 milyon TL’yi bulduğunu söyledi.
“Hasar gören fabrikalarda sallantıdan ötürü makineler ya da modüller kırıldı, makinenin kalibrasyonu, balans ayarı bozuldu, teçhizatın beyni yandı” diyen Ünverdi, “Parça eksikliklerini yurt dışından da temin edemedik. Üretime bu kaideler altında devam ediyoruz” dedi.
Kalifiye elemanları da kentte tutamadıklarını, yetişmiş iş gücünün göç ettiğini söyleyen Ünverdi, “Şu an fabrikalarımızda yüzde 40’ı aşkın iş gücü kaybı var. Zira süreksiz barınma sorunu had safhada. Bunun yanında çocuklarının eğitimi için de gidiyor beşerler. Göç eden insanlarımızın dönüşünü sağlamamız gerekiyor. Bunun için de devletin dayanağına muhtaçlığımız var” diye konuştu.
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, ilçedeki iki OSB’nin ikisinin de dağ eteklerinde olduğu için fabrikaların yüzde 95’inin ayakta olduğunu, ancak ova üzerine kurulu yan endüstrinin yüzde 60-70 oranında büyük bir yıkıma uğradığının bilgisini verdi.
Çinçin, “Fabrika ayakta kalsa da çalışanı, işvereni, imza yetkilileri vefat etmiş olabiliyor. Yaşayanların büyük bir kısmı da göç etmiş durumda. Hatay birinci kere göç veren bir vilayet pozisyonuna geldi. Tahminimce nüfusun 3’te 2’si göç etmiştir” diye konuştu.
Fabrikaların lakin yüzde 30 elemanla ve yüzde 30-40 kapasiteyle çalışabildiğini aktaran Çinçin, bu fabrikaların sıhhatli çalışabilmesi için ferdî çadır ve konteyner talebine yanıt verebilmek gerektiğini fakat bunun şu ana kadar çok mümkün olmadığını lisana getirdi.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) yetkililerinden aldığımız bilgiye nazaran, zelzeleden etkilenen 11 vilayette toplam 322 bin 457 esnaf ve toplam 339 bin 81 işyeri bulunuyor.
Tüm vilayetlerde toplam ne kadar işyerinin yıkıldığı konusunda şimdi net bir bilgi olmadığını, bölgeden hala sağlıklı bilgi akışının gelmediğini belirten TESK yetkilileri, yalnızca Diyarbakır Esnaf Odası’nın kendilerine ulaşarak, kentte 1300’e yakın işyerinin yıkıldığının bilgisini verdiklerini söz etti.
Dükkanı ayakta kalan esnafın da bu duruma sevinemediğini söyleyen bir yetkili, “Örneğin Gaziantep’te birinci etapta 13 binada çökme yaşadık lakin ağır hasarlı, yıkılması gereken bir yığın bina var. Bunun altında berber, kuaför üzere küçük esnaf işletmeleri bulunuyor. Bir tarafı göçmüş binanın altındaki işyerine masraf misiniz? Bu yüzden esnaf işyeri yıkılmasa da sevinemiyor” diye konuştu.
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci, zelzelenin birinci günlerinde İskenderun Limanı’nda çıkan yangın sonrası endüstricinin limandaki ham unsurları hala alamadığını söyledi ve bu durumun üretimin devamını sekteye uğrattığını ve iddiası olarak yaklaşık 500 milyon dolarlık ziyan oluşturduğunu kaydetti.
Bu sorunun bir an evvel çözülmesi gerektiğini talep ettiklerini söyleyen Kileci, “Liman yetkilileri ve taşeron firma büyük bir doğal afet olduğunu söylüyor ancak o denli ya da bu türlü liman alanındaki eser devletin sorumluluğundadır. Onun da alt taşeronu liman işletmecisidir. Bir an evvel limanda bekleyen ham unsurlar sıkıntısının çözülmesini istiyoruz” diye konuştu.