Yüksek üretim maliyetleri çiftçinin topraktan uzaklaşmasına neden olurken 2024 yılına ait dün açıklanan ziraî takviyeler de yeniden yansılara yol açtı. Mazot, gübre, fark ödemesi (prim), yem bitkileri ve öbür birtakım takviyelerin yer aldığı “2024 Yılında Yapılacak Bitkisel Üretime Yönelik Desteklemeler ile Öbür Kimi Ziraî Desteklemelere İlişkin” cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Yeni kararda en çok dikkat çeken bahislerden biri dayanakların tekrar yıllık açıklanması oldu. Daha evvel bu takviyelerin de üç yıllık olacağını belirten Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, dün bir açıklama yaparak yıllık takviye modelinin üretim planlaması nedeniyle son defa yapıldığını belirtti. Karara nazaran mazot takviyesi genelde yüzde 20 civarında artarken gübre takviyeleri daha yüksek oldu. Primler açısından ise 2024’te 17 bitkisel eserden biri olan kütlü pamukta takviye geçen yıla nazaran değişmedi. Açıklanan dayanaklarla ilgili konuşan Kırklareli Ziraat Odası Başkanı Ekrem Şaylan şöyle konuştu:
10 YILDIR DEĞİŞMEDİ
“Her gün çiftçiye takviye diye bir şeyler açıklıyorlar fakat verilen bir şey yok. Maliyetler neredeyse yüzde 200 artarken devletin bize verdiği yüzde 2-3 civarında dayanak yetmiyor. Bu işin artık sürdürülebilirliği kalmadı. Kimi bölgelerde hayvancılıkla bitkisel üretimi bir ortada yapıyorlardı. Artık hayvancılığı da bırakıp tıpkı vakitte bitkisel üretimi de bırakma noktasına getirdiler insanları. Uzun vakittir olmayan çiftçi mitingleri olmaya başladı. Ancak hâlâ çiftçiyi görmüyorlar. Endüstricinin, işverenlerin istediklerini yapıyorlar. 7-8 yıldan beri çiftçi üreterek batıyor.”
Öte yandan fındık üreticilerinin alan bazlı gelir dayanağı tekrar değişmedi. TZOB Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, bu dayanağın yetersiz olduğuna vurgu yaparak “2009’da başlayan bu dayanak 10 yıldır 170 lira. Üretici bunun artması talebinde bulunuyordu. 10 yıldır tıpkı ölçüde ödenen bu dayanak çok gerilerde kaldı. Fındıkta maliyetler çok arttı. Münasebetiyle üreticilerimiz bu takviyenin en az 500 lira artırılmasını talep ediyor” diye konuştu.